ताम्हीणी-मुळशी

या रवीवारी ताम्हीणी - मुळशीला जाण्याचे अचानक ठरले...दुपारची वेळ होती, मस्त वातावरण बाहेर, आकाशात ढगांनी गर्दी केली होती पण पाउस नव्हता...

ताम्हीणी - मुळशी रोड़ तसा आता झकास जाला आहे...गाड़ी सुसाट धावू लागली, जस-जसे आम्ही ताम्हीणी - मुळशी कड़े सरकू लागलो, तसे ढगांनी अजुनच जास्त गर्दी केली... आणि बघता बघता पाउस आला..वाह उस वक्त कि कुछ और ही बात थी दोस्तो। गाडीत लतानी गायलेली गाणी या वातावरणात अजुनच कातील वाटू लागली....अहाहा...अगदी "क्या मोसम है ए दीवाने दिल....चल कही दूर ....निकल जाये..." किशोर आठवला...

मुळशी धरण ओलांडले आणि बास... निसर्ग दोन्ही हात जोडून स्वागतास समोर होता... डोंगर हिरवेगार... , ढगांनी डोंगर माथा व्यापलेला ... रिम-झिम...पाउस.... वेगळाच फ्रेश हिरवा रंग घेवून भाताची शेते चहु- वर पसरली होती ... हवेतील ओलसर पणा... स्वच्छ शुद्ध हवा ...गार वारा... classic...romantic

अजुन पुढे गेलो, डोंगर कुशीमधे लपलेले असंख्य धबधबे...चंदेरी किनार ओढत कोसळत होते...
एकीकडे डोंगर आणि दुसरीकडे मुळशी धरणाचे backwater....केवळ अप्रतीम असा नजारा...

लोकांची गर्दी टाळत आम्ही मग backwater च्या दिशेने गेलो आणि पाउस सुरु झाला ...जोराचा वारा... मन-ही ओले चिम्ब भिझून गेले (...हाहा ..अगदी पुस्तकी शब्द वापरायचा मोह झाला इथे..)

या पावसाळयात एकदा तरी नक्की जावुन या...मनसोक्त पावसांत भिझण्याचा आनंद लुटून या!!!!

काही चांगल्या ग़ज़ल...

अवध्या....मित्रा ...धन्यवाद ...

काही चांगल्या ग़ज़ल...

1) Kal chaudavi ki raat thi -- Ghulam Ali
2) Kal chaudavi ki raat thi -- Jagjeet Singh (it is different, but I like Ghulam ali's better)
3) Faasale Aise bhi honge - Ghulam Ali
4) Hum ko kisake gham ne maara -- Ghulam ali (ya ganyachach start la to sher ahe..)
5) Rafta rafta wo mere -- Mehendi hasan
6) Hangama hai kynu -- Ghulam Ali
7) Patta patta boota boota-- Ghlam Ali
8) ye baate zuti bate hai --- Ghlam Ali
9) Yeh dil ye pagal dil mera awaragi -- Ghlam Ali
10) Apani Dhoon main raheta hoon - Ghulam Ali
11) Dil main ek laher si -- Ghuam Ali
12) Chupke chupke -- Ghulam ali
13) Ab ke hum bichade -- mehandi hasan

लाजून हासणे ...

गीतकार
:मंगेश पाडगांवकर
गायक
:पं. हृदयनाथ मंगेशकर

लाजून हासणे अन हासून ते पहाणे
मी ओळखून आहे, सारे तुझे बहाणे

डोळयांस पापण्यांचा का सांग भार व्हावा?
मिटताच पापण्या अन् का चंद्र ही दिसावा?
हे प्रश्न जीवघेणे हरती जिथे शहाणे

हाती धनुष्य ज्याच्या, त्याला कसे कळावे
हृदयात बाण ज्याच्या, त्यालाच दुःख ठावे
तिरपा कटाक्ष भोळा, आम्ही इथे दिवाणे

जाता समोरुनी तू, उगवे टपोर तारा
देशातूनी फुलांच्या आणी सुगंध वारा
रात्रीस चांदण्यांचे, सुचते सुरेल गाणे

ग़ज़ल बाराखाडी

ग़ज़ल बनते ती काही नियम अनुसरुन्....
आपण काफिया आणि रदीफ़ काय असते ते पाहिले आहेच - काफिया म्हणजे आपले यमक आणि रदीफ़ म्हणजे अंत्य-यमक!

"सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या" ही सु-प्रसिध्द मराठी ग़ज़ल अणि ग़ज़ल नियम कसे आहेत ते बघुयात...

- 2 ओलिंच्या कवितेला 'शेर' म्हणतात ...आणि असे किमान ३ ते ५ शेर घेवुन ग़ज़ल बनते!
......."सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या" मधे 4 शेर आहेत
- पहिल्या शेर मधे ग़ज़ल मधील 'ज़मीन' बनते....'ज़मीन' म्हणजे आपण त्यास 'थाट' म्हणु शकतो...... ........'अकेलापन' थाट "सुन्या सुन्या " मधे...
- ग़ज़ल मधील पहिल्या शेर मधे पहिल्या ओलित यमकास सुरुवात मिलते
........ 'गीत गात' ही यमकास सुरुवात करून देणारा शब्द तर दुस-या ओलित - ' चांद रात ' हे यमक...आणि 'आहे' हे अंत्ययमक...
- पुढे प्रत्येक शेर मधे दुस-या ओलित यमक आणि अंत्य-यमक जुलले पाहिजे
......'आरशात', 'पारिजात', 'अंतरात' हे यमक आणि 'आहे' हे अंत्य-यमक येत आहे...

सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या
तुझेच मी गीत गात आहे
अजुन ही वाटते मला की
अजून ही चांद रात आहे

कळे ना मी पाहते कुणाला
कळे ना हा चेहरा कुणाचा
पुन्हा पुन्हा भास होत आहे
तुझे हसू आरशात आहे

सख्या तुला भेटतील माझे
तुझ्या घरी सूर ओळखीचे
उभा तुझ्या अंगणी स्वरांचा
अबोल हा पारिजात आहे

उगीच स्वप्नांत सावल्यांची
कशास केलीस आजर्वे तू
दिलेस का प्रेम तू कुणाला
तुझ्याच जे अंतरात आहे

- कवि सुरेश भट

काफिया अणि रदीफ

ग़ज़ल मधे काफिया अणि रदीफ याचे महत्त्व आहे...
काफिया म्हणजे मागोमाग चालणारा...पाठोपाठ येणारा.... आणि रदीफ म्हणजे.... अरबी lok उंटस्वार किंवा घोडेस्वार यांच्या मागे बसणार्या व्यक्तिस रदीफ म्हणतात...
ग़ज़ल मधे काफिया आणि
रदीफ हे कसे येतात ह्याचे स-उदहारण स्पष्टीकरण द्यावे लागेल ते मी हलुहलू देंईंन ....

गुरू शिष्य

गुरू शिष्यनाते काय विशेष असते बघा - गेले काही दिवस मी पोहणे शिकायला जातो.
मे महिना, बाल-गोपलांनी मजेत पाण्यात डुंबायाचे दिवस असल्याने, ही प्रचंड गर्दी असते जलतरण तलावावर ...
होते असे की, पोहण्याचें शिक्षक सगाल्यांकड़े लक्ष देवू शकत नाहीत ... असे होता होता, अनेक दिवस गेले, नव्याचा उत्साह ओसरला...मित्र-गण हलुहलू कट्ले, माज़ाही मूड जाऊ लागला....
पण, आजचा दिवस जरा वेगला होता म्हणायचा; सर आले, त्यांनी मला डायरेक्ट ८ फुट पाण्यात नेले, अणि पोहण्यास सांगितले.... मी जरा घाबरलो हो... एक तर नीट पोहता येत नाही, त्यात without tube!! जाले... हसू जाले आमचे तेथे .... पण एक उभारी आली मनाला ...चला सरांचे आपल्याकडे लक्ष आहे तर म्हनायाचे.... त्यांनी फक्त २ शब्द सांगितले...असे कर...असा श्वास सोडांयाचा.... जाले...ठरले मग..३ फुट पाण्यात करून पाहीले ....अगदी १० पैकी ८ नाही तरी १० पैकी ६ मार्क नक्की मिलाले असते ;)
हवे असतात फक्त २ शब्द ....अनुभवाचे आणि धीर देणारे... पाठीशी मोठे कुणी असेल तर जादुमय रीत्या मोठी कामे चुटकी-सरशी होवुन जातात....बघा पटते आहे का...!

भाव सरगम

नमस्कार,
"भाव सरगम" - हा मराठी भाव गीतांचा कार्यक्रम - पंडीत हृदयनाथ मंगेशकर यांचा आग्ला वेगला कार्यक्रम
मराठी गाणी - त्यांनी स्वता संगीतबद्ध केलेली... काहिसा वेगला असा हा कार्यक्रम...
काल अनेक कालाने जान्याचा योग आला...सुरुवात "जीवा शिवाची बैल..." ह्या ठेकेदार गाण्याने जाली...नंतर अभंग जाला - "अरे अरे द्न्याना द्न्याना ज़ालासी पावन..." हलू हलू मैफील रंगत गेली... "तू तेंव्हा तशी...", "सुन्या सुन्या मैफलीत माज्या..." ...काय वीचारता....
बालासाहेब....म्हणजे पंडीत हृदयनाथ मंगेशकर बोलावातात..त्यांच्या कन्येला - "राधेला"... तीच्या-सह म्हनायाची गाणी म्हणजे..."उजाद्ल्यावारी सख्या निघून जा घराकडे...(मईत्र्रा जीवाचे), माज़े रानी माज़े मोघा... , सुर येती विरुनी जाती...(हे गीत जीवनाचे)...
मध्यांतरनंतर गोरया देहावर्ती कांति ...", "सावर रे सावर रे... ऊंच ऊंच जुला ", "पुर्ताता ...", "सर्नार कधी हे रण कुथ्वर साहू हे घाव शीरी..." कवी सुरेश भटांची मराठी ग़ज़ल "मग माज़ा जीव तुज्या..." शेवटी भैरवी ने सांगता होते....

Shri Ganesha!

Shri Ganeshay Nama!
Pahila post - Mitravarya Kavi Pardeep Natekar yanskadun prerit hovun maza blog vishvatil pravesh. 'Gazal' he nav keval tykshani suchalel nav asun tyacha arth asa ajibat nahi ki mi ithe fakt gazals post karnar. Gazal ha shabd far udatta ahe...thor ahe... Gazal mhanje karunya, Gazal mhanje antakarnatil bhav, gazal mhanje nishabd bhavana...ani gazal mhanje khup kahi! Pandit Hridaynath Mangeshkaranchya 'Bhav-Sargam' Karyakramat tyanni 'Gazal' ya shabdacha arth asa sangitala - Shikari jenvha harinache shikar karnar...dhanushya rokhun dharnar ani tyaveli harinachya dolyat je karunyamay bhav yetil, te mhanje 'Gazal'. Aso, hi prastavana khup zali ase vatate ahe. Chala tar bhetat rahu yethech... mazya manatil vichar umatat rahtil...roj nahi tari madhe adhe!...